Dwa światy, jedno słońce

Wstaję w moim świecie, w którym świeci słońce. Co rano pędzę do pracy. Windą w dół i kilka stopni. Teraz szybkim truchtem, zanim światło zmieni się na czerwone. Upał już pełza, zwyciężył poranne orzeźwienie. Jeszcze kilka metrów i zbiegam po schodach do podziemnego tunelu.

Na peronie ludzi mniej niż w innych porach roku. Lato wygnało wielu z miasta na wakacje. Nadjeżdża pociąg metra pchając przed sobą tuman zimnego powietrza. Przyjemny chłód zakręca moją sukienką i rozwiewa włosy. Znowu chwalę metro za wygodę.

Drzwi rozsuwają się i siadam w zacisznym miejscu. Okulary trafiają na nos, książka na kolana. Teraz to wspomnienia z Powstania Warszawskiego z 1944 roku, napisane przez kolegę mego teścia, czyli „Tędy przeszła śmierć” Bronisława Trońskiego. Autor był żołnierzem zgrupowania pułkownika Leśnika. Dowodził plutonem, 11 sierpnia został ranny w nogę.
Słyszę głos spikera: „Następna stacja - Stokłosy”. Zanim skończy brzmieć komunikat opuszczam swój świat.

3 sierpnia, ulica Elektoralna – Nastrój ulicy przypominał nieustające święto. Nigdy nie zapomnę rozradowanych spojrzeń, które nam towarzyszyły, gdziekolwiek byliśmy, słów pełnych zachęty i nadziei. ... Obstępowano nas ze wszystkich stron, dotykano broni, zapraszano do mieszkań. 

4 sierpnia – Wola – Łuny pożarów wywołane bombami zapalającymi pokryły ciemniejące niebo Z palących się domów podobnych do wielkich pochodni ludzie wyciągali dobytek. Wyrzucano z okien pościel, ubrania, a nawet meble. ....

5 sierpnia – Wola  – A gdzie chłopaki? – zapytałem. – Poszli z Bolkiem na patrol. Szkopi podobno cholernie nacierają na Wolskiej. Pożary przysłoniły niebo, że słońca nie widać. ...

11 sierpnia przy Dworcu Gdańskim – ... przywarłem do muru i jeszcze raz desperacko szarpnąłem za „sten” ... Szkopi odpowiedzieli pojedynczymi strzałami. ...  poczułem, jak mnie coś delikatnie drasnęło po bucie. Poderwałem się znowu i dopadłem drzwi hali. ...Zrobiło mi się słabo. Poczułem, że prawa stopa pływa w bucie. Przeszył mnie ostry, przejmujący ból. Osunąłem się na nosze pozostawiając po sobie dużą kałużę krwi, która szybko wsiąkała w ziemię. „A więc jestem ranny, nie będę już mógł walczyć!”

Odrywam na chwilę oczy od kartki, bo coś ściska mnie za gardło. Do uszu dobiega zupełnie wyraźnie głos spikera: „Stacja Dworzec Gdański – możliwość przesiadki do pociągów podmiejskich...” I oto jestem w tym samym miejscu, w którym niemal równo 70 lat temu ranny został podchorąży Bronisław, pseudonim „Jastrząb”. Siedzę wygodnie w wagonie metra i nikt do mnie nie strzela. Jak zwykle jadę do pracy. Lecz kiedy tylko zaczynam czytać znowu przenoszę się do tamtego świata.

12 sierpnia zajezdnia tramwajowa przy ulicy Stawki: Wkrótce zjawiła się niespodziewanie Iza. ... Wszyscy już wiedzieli o wypadkach na Muranowie, ale dopiero od niej usłyszeliśmy, że cała dzielnica muranowska przypomina płonący Rzym, a droga do remizy usłana jest trupami. Ugryzła się w język, że za dużo powiedziała, bo oblepiły ją przerażone spojrzenia rannych.

15 sierpnia – Stare Miasto: W schronie panował zaduch. Nie było czym oddychać. Odór nieopróżnianych kubłów przesiąkał ubranie. Pełno było uchodźców z innych dzielnic, ludzi bezdomnych o zielonych twarzach i zapadniętych policzkach, którzy wszystko stracili...

19 sierpnia – Stare Miasto – Męczyła mnie zmienność nastrojów, która nas ciągle owładała. Chwytaliśmy się każdej lepszej wiadomości jak tonący brzytwy.

27 sierpnia – Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych na ulicy Sanguszki: Zaczęło nas męczyć pragnienie. Studnia została rozbita. Od brudu lepiły się ubrania. W zwojach bandaża znalazłem wszy. ... Znaliśmy już wszystkie szczegóły dzisiejszych walk, ale nie sądziliśmy, że jest aż tak źle. ...  Żołnierze taszczyli pudło czekolady. Szkoda, że żołądka nie można wypełnić na zapas...

7 września Stare Miasto – Szykowaliśmy się do wymarszu.... Na ulicy ogarnęła nas wrzawa walki. Detonacje bomb były tu głośniejsze. Gęste chmury dymu i ognia wzbijały się w niebo znad zbitej masy zabudowań. Ze wszystkich stron dochodziły odgłosy strzałów. Żołnierze, sanitariuszki, cywile przebiegali chyłkiem wzdłuż murów domów. ...

23 września Czerniaków ulica Wilanowska: Na wpół przytomni leżeliśmy na łóżku przez cały dzień. Nagrzane od pożarów ściany, kompletne wyczerpanie wprowadziły nas w stan zamroczenia. Pragnienie paliło wnętrzności. Głód ssał i jątrzył. ... 

Jak z innego świata znowu dochodzi do mnie głos spikera: „Następna stacja – Stare Bielany”. Odrywam wzrok od pożółkłej kartki książki. Chowam okulary i swoją lekturę do torby. Wstaję. Metro zwalnia i w końcu zatrzymuje się na peronie. Drzwi otwierają się z cichym łoskotem. Idę w kierunku schodów. Stuk, stuk, stuk, stukają obcasy. Wsłuchuję się w miarowy rytm kroków dziewczyny, która wspina się po schodach przede mną. Po chwili mijam automatycznie rozsuwające się drzwi stacji metra. Wychodzę na zalaną słońcem ulicę Kasprowicza. Znowu jestem w swoim świecie. To inny świat i tylko słońce to samo.

Dzięki Bogu, że nie przyszło mi żyć tu WTEDY. I jak mi dobrze TU i TERAZ.

To WYSTARCZAJĄCO dobry powód by być naprawdę szczęśliwym.  I nie przeszkadza mi to, że niektórzy nazywają takie myślenie „negatywną teorią szczęścia”.
 A jeśli nie widzę słońca, to tylko dlatego, że schowało się za chmury.



Tekst napisany kursywą pochodzi z książki Bronisława Trońskiego pt. „Tędy przeszła śmierć”, wydanie I – 1957r. Dedykację dla mojego teścia autor napisał 23 lutego 1957 roku.

Książka Pana Trońskiego jest w moim przekonaniu najbardziej obiektywnym obrazem tamtych dni jaki czytałam dotychczas





Czytaj też:
- Zobaczyć Powstanie Warszawskie