Moja Babcia Czarodziejka. Korzenie cz. 5.

Babiśka – maja najukochańsza babcia – dokąd tylko starczało jej sił była Czarodziejką. Tak właśnie od małego dziecka ją postrzegałam. W jej zdolne ręce składałam swoje dziewczyńskie marzenia. 

Marzyłam o fartuszku do przedszkola, ale nie zwyczajnym – tylko, żeby był zaczarowany. I Babiśka uszyła mi fartuszek, którego zazdrościły mi inne dzieci. Był szafirowy i z przodu miał dużą kieszeń w kształcie domku. Domek miał dwoje wyhaftowanych okien i drzwi z klameczką. Spadzisty dach domku był jednocześnie klapką, która zamykała kieszeń. Daszek zwieńczony był solidnym kominem, z którego unosił się haftowany dym. Do tego jeszcze słoneczko i biała chmurka. Fartuszek był piękny do czasu, aż wpakowałam do kieszonki gotowane buraczki z obiadu. Kiedyś w przedszkolach zmuszano dzieci do jedzenia, a ja byłam pomysłowym niejadkiem.

Babiśka odkąd przyszłam na świat mościła mi go rzeczami uszytymi i wydzierganymi przez siebie. Pierwsze koszuleczki, kaftaniki i czapeczki dla noworodka, no i obowiązkowo becik do wózka.

 

Kiedy nauczyłam się chodzić uszyła mi jednoczęściowy kombinezon w „panterkę”. Opowiadała mi potem, że wszyscy się za mną oglądali. W dzisiejszym świecie pełnym przepięknych, kolorowych ciuszków dla dzieci i dostępnych za naprawdę nieduże pieniądze, takie ubranka z zamierzchłej epoki mogą wydawać się nieciekawe. 

Kiedy oglądam stare fotografie zawsze pamiętam, że urodziłam się ledwie 16 lat po wojnie i że to ciągle były ciężkie czasy dla Polaków na dorobku. A Warszawa, miasto nieomal zrównane z ziemią przez Niemców w czasie i po Powstaniu Warszawskim, również na moich oczach, odbudowywała się z mozołem.

 

1963r. na warszawskiej Woli. Gdzieniegdzie okolone płotami domki
jeszcze przedwojenne - tu zaatakował mnie ...kogut. A nieopodał
budowano nowe osiedla mieszkaniowe (okolice ul. Złocienia)

Ja z parasolką, obok ta sama sukienka rok wcześniej:)

W tych trudnych latach Babiśka zwykle starała się przyozdobić szyte dla mnie sukieneczki jakąś pasmanterią, czy choćby stebnówką w kontrastowym kolorze, a czasem cieniutką lamówką. Sukienki, spódniczki, spodnie, piżamki i paltka szyła zawsze „na wyrost”. Widać to wyraźnie na zdjęciach jak wyrastam z niektórych rzeczy. Czasem, tak jak palto „misiek”, które najpierw nosiła moja mama, potem przerabiała dla mnie. Oczywiście Babiśka ubierała też moją mamę.

Na lewym - mama w "miśku". Na prawym - ja w przerobionym "miśku".
Mama trzyma naszego psa Beja. Żoliborz (może 1971r), tzw. górki
Lelewela, w tle ul. Mickiewicz

Okazją do strojenia się były bale karnawałowe urządzane w przedszkolu, a potem w szkole.

W przedszkolu, ja z lewej, sukienka biała w czerwone groszki,
z połyskiem. Na głowie czerwony :diabełek" z
krepiny.

Przedszkole, przy ul Sierpeckiej, koło Teatru "Komedia"
czynne do dziś. Ja w białej sukience w drobne pomarańczowe
groszki - pierwsza para.

 Pamiętam taki bal w pierwszej klasie podstawówki. Babcia uszyła mi białą bluzkę z falbankami (praktycznie - żeby można było ją wykorzystywać do szkolnego stroju galowego) a do tego długą do kostek suto marszczoną spódnicę i fikuśny kapelusik z tego samego co spódnica materiału. Kiedy przymierzyłam ten strój bardzo mi się podobało, że spódnica kręci się jak u tych tancerek z zespołu „Mazowsze”. Pamiętam, że zawsze kiedy zakładałam uszyte przez babcię sukienki zaczynałam się kręcić się wokół własnej osi – bo najważniejsze było, czy się ładnie kręci. Ta była długa i świetnie się kręciła Jednak mój dobry humor prysł, gdy zobaczyłam „cudne” suknie moich koleżanek z klasy – tamte były tiulowe, albo „firankowe”, albo przerobione z sukienek komunijnych. Na głowach plastikowe stroiki lub tekturowe korony obsypane brokatem, a nie jakiś tam kapelusik. 

Bal w Domu Kultury, ul. Próchnika. Styczeń 1969r. Ja w kapelusiku.

Dopiero po latach zrozumiałam znaczenie często przywoływanego przez Babiśkę powiedzenia: „ma gust koperkowy w kratkę”. Moja babcia szyła proste, eleganckie ubrania, w stonowanych kolorach, idealnie skrojone, z gustownymi dodatkami. Nie lubiła tandetnego przepychu ozdób; ceniła materiały dobrego gatunku.

Do zwykłego, granatowego, szkolnego fartucha (kto jeszcze pamięta, że do szkoły chodziło się obowiązkowo w takim stroju?) zrobiła mi kilka oryginalnych białych kołnierzyków. Były wydziergane na szydełku, a kilka uszyła z atłasu i ozdobiła misternie wyciętą koronką. Jeszcze inne były połączeniem materiału i szydełkowego wykończenia. Jedno było pewne – żaden nie miał sobowtóra.

Doskonale pamiętam to uczucie niepokoju i podszytego ciekawością oczekiwania na „zamówioną” przez mnie rzecz. Na przykład kiedyś – miałam może 9 lat – bardzo chciałam mieć na zimę ciepłe spodnie „dzwony”. Babiśka wybrała dość gruby, wełniany materiał w bordo-szarą kratkę, który po prawej stronie miał miękki meszek. Wydawał się przez to puszysty. Dostałam te spodnie niedługo przez Świętem Zmarłych i prawie się modliłam, żeby już zrobiło się zimno. I spełniło się moje życzenie – 1 listopada tamtego roku spadł pierwszy śnieg i naturalnie mama wystroiła mnie w nowe, zabójczo na dole rozszerzane spodnie. Na cmentarzu duma buchała ze mnie i nosem i ustami…, a może to była para na mrozie.J

Wielu z uszytych przez Babiśkę rzeczy nie ma zdjęciach. Zachowały się jednak w mojej wciąż wdzięcznej pamięci. Ileż to dobrych uczuć, ile radości miałam patrząc pierwszy raz na to, co specjalnie dla mnie zrobiły spracowane ręce babci. Ileż zachwytów i uniesień serca wywoływały we mnie te fatałaszki, które były nieoczekiwane, takie prawdziwe niespodzianki dla mnie z różnych okazji i bez okazji – po prostu z miłości.

Kiedy dorastałam w połowie lat 70-tych, a mój świat mody poszerzył się o oglądane w zachodnich prospektach reklamy wycieranych dżinsów i jaskrawych, sztucznych bluzeczek „bucle” zaczęłam marzyć o ciuchach, które można było kupić tylko w sklepach „PEWEX-u”. Do tego drewniaki na koturnach z bazaru Różyckiego na warszawskiej Pradze i pęk kolorowych, plastikowych bransoletek z prywaciarskich sklepików z ulicy Chmielnej (wtedy nota bene nazywała się ulicą Rutkowskiego, ale starzy warszawiacy wciąż posługiwali się przedwojennym nazewnictwem).

 Źródłem modnych ciuchów stały się też „Domy Towarowe Centrum” , a zwłaszcza „Junior”. W „Juniorze” wkrótce otwarto prawdziwy młodzieżowy raj, czyli HOFFLAND – coś jakby galerię z odzieżą projektowaną przez Barbarę Hoff. Kiedy „rzucano” coś do Hofflandu stałyśmy w kolejkach gromadami, ale po zakupach byłyśmy szczęśliwe. Wybór w porównaniu z innymi sklepami naprawdę był duży. W mojej rodzinie żyło się raczej skromnie, więc niezbyt często mogłam sobie pozwalać na odzieżowe zakupy.

http://agnieszkaomodzie.pl/wp-content/uploads/2014/01/Hoffland.jpg

Niebawem, pod okiem Babiśki, sama zaczęłam stawiać pierwsze kroki w szyciu na maszynie. Gdy z grubsza opanowałam tajniki kroju i szycia dorywałam się do każdej maszyny, która się nawinęła. Wreszcie w 1980 roku dostałam własną, nowiutką walizkową maszynę do szycia marki Łucznik. To Babiśka sfinansowała ten drogi zakup. Odtąd już na własnej maszynie szyłam, przerabiałam, eksperymentowałam, czasem farbowałam w dużym kotle, a babcia podziwiała i chwaliła. 

Ostatnią „dużą”, trudną rzeczą, którą ona dla mnie zrobiła była przeróbka dziadkowego, „furmańskiego” kożucha. W latach 70-tych posiadanie kożucha, zwłaszcza obszytego dookoła futerkiem z długim włosiem było marzeniem chyba wszystkich moich koleżanek. Moim również. Mojej mamy nie stać było na taki zakup, więc Babiśka wymyśliła, że przerobi na mnie barani kożuch dziadka. To był początek zimy 1975r. Kiedy przyjechałam do niej po odbiór mojego marzenia i zobaczyłam kożuch wiszący na drzwiach szafy aż zaniemówiłam z wrażenia. Nie przypuszczałam, że wyjdzie z tego taka fajna rzecz. Ubrałam się, pozapinałam na duże metalowe haftki i kręciłam się w kółko po pokoju. Coraz to podbiegałam do Babiśki, i zarzucając jej ręce na szyję całowałam w oba policzki. „Dziękuję  Ci, dziękuję , jaki śliczny, jaki fajny!” A ona przyglądała mi się z uśmiechem, szczęśliwa, że sprawiła mi radość.

Ja w kożuchu z jasnym futerkiem. Kolezanki z klasy, przed I L.O w Warszawie.
Zima 1976/77.

Potem szyła już tylko rzeczy nie wymagające dużego wysiłku: jakąś spódniczkę, albo ten malinowy dwuczęściowy komplet na lato. W końcu nękana chorobami i bezsilnością coraz rzadziej siadała do maszyny lub brała w ręce druty. 

Pewnego razu niedługo przed jej odejściem pojechałam do niej w nowo uszytym przeze mnie zimowym komplecie – palcie z szarej wełny wykończonym czarnymi karakułami i w fantazyjnym toczku na głowę. Kiedy zobaczyła mnie w drzwiach zapytała tylko – i to ty sama uszyłaś? Kiedy z radością potwierdziłam, że jestem autorką tego rzeczywiście niełatwego do stworzenia zestawu, odparła z uśmiechem: „Uczeń przerósł mistrza. Pora umierać.”

Nie było w tym żalu, ani zazdrości. Była tylko szczera radość i duma z tego, że zdolności mogą przechodzić z babki na wnuczkę,  jak spadek.

Za ten spadek jestem mojej Babiśce dozgonnie wdzięczna. I myślę sobie, że fajnie byłoby mieć wnuczkę J
Powiązane wpisy:
1.Jedyna taka Babcia.
2.Talenty dla chwalipięty.

3.Ja.