Muśnięcie legendy

... jest jak wehikuł czasu.

To było kilka lat temu. Dość długo, abym zapomniała, albo żeby się prawie zatarło. A jednak nie. Nic nie stało się z tym przedziwnym uczuciem. Tym doświadczeniem przeniesienia do czasów, w których mnie wcale nie było.

Nie wiedziałam, że Ją tam spotkam. Choć właściwie gdzie, jeśli nie na lotnisku, powinno się spotkać kobietę, która umie latać? Która uwielbiała to robić i robiła nie tylko dla własnej przyjemności. Latała też z miłości do Polski.

Było już późne popołudnie i ciepło dnia ustępowało po naporem podnoszącego się od ziemi chłodu. Podeszłam, a znajomi przedstawili mnie Jej, mówiąc jednocześnie: Pani Jadwiga Jaraczewska ... z Piłsudskich.

Podałyśmy sobie dłonie i wtedy popatrzyłyśmy na siebie. Jej twarz owinięta siateczką zmarszczek wciąż nosiła ślady dawnej urody.  Błąkający się w kącikach ust uśmiech odmładzał. W Jej obliczu, a właściwie w całej postawie, odnajdowałam Jego – Marszałka Józefa Piłsudskiego. Wspierała się na laseczce i była krucha i mocna zarazem.

Jej uścisk nie był słaby, ani wiotki, ani pośpieszny. Nie był też zbyt mocny, albo szorstki. Przytrzymała moją rękę przez chwilę. Dodała mi odwagi, więc powiedziałam, że jestem zaszczycona, zachwycona, a właściwie to jestem szczęśliwa, że mogę ją poznać, bo mój dziadek Jan Rychłowski był żołnierzem w czasach, gdy Polska rodziła się do wolności. I zawsze wspominał Marszałka z wielkim oddaniem. Jemu wierzył, jemu służył.

Potem padło jeszcze kilka zdań. Oczywiście o lataniu. Widać było, że powietrze jest jej żywiołem. Była już jednak trochę zmęczona. Miała przecież prawie dziewięćdziesiąt lat, a pełen wrażeń dzień powoli się kończył.

Patrzyłam jak oddala się w kierunku hangaru. Ona, młodsza córka Marszałka Piłsudskiego. Trzymała Go kiedyś za rękę, zaglądała w oczy, słuchała bajek, które opowiadał. Mieszkała z nim w Belwederze, potem w Sulejówku i znów w Belwederze. Była nastolatką, kiedy ją osierocił. Pewnie gdyby żył nie zgodziłby się na kursy pilotażu, a ona nie zostałaby najpierw świetną szybowniczką, a potem pilotką. Józef Piłsudski nie miał zaufania do maszyn latających i nie doceniał wagi lotnictwa.

Jadwiga Piłsudska, którą zwano Jagodą, swoim lataniem napisała własną historię. W czasie II wojny światowej była jedna z trzech polskich kobiet-pilotów we współpracującej z RAF organizacji Air Transport Auxiliary i dostarczała samoloty bojowe z fabryk na lotniska wojskowe. Była dumna z tego, że na ramieniu nosiła naszywkę „Poland”. Czasem zabierała też samoloty uszkodzone z lotnisk do naprawy w fabrykach. Ryzykowała życiem lecąc taką maszyną. To bardzo odważna i mądra kobieta.

Jeszcze przez wiele dni po naszym spotkaniu nosiłam w sobie przeświadczenie, że musnęła mnie legenda. Wprawiało mnie to w stan uniesienia i wzruszenia. To było niezwykłe. Wzbogacające i zarazem wyróżniające. Ona – krew z krwi i kości z kości. Ogniwo...

Pani Jadwiga Jaraczewska z Piłsudskich zmarła w niedzielę 16 listopada 2014 roku w Warszawie. Spoczęła na warszawskich Powązkach w grobie rodzinnym, w kwaterze 6 na tyłach kościoła Karola Boromeusza. Będę Ją odwiedzać idąc do swoich.

Zdjęcia, za wyjątkiem tego z laseczką, pochodzą z archiwum Jacka Mainki, który miał zaszczyt i przyjemność zaprosić Panią Jadwigę z Piłsudskich Jaraczewską do wspólnego latania jego samolotami.

Wspólne latanie z Jackiem Mainką

Tu z pilotem Jackiem Mainką i członkami Grupy Historycznej
Lotnictwa Polskiego

 Zapraszam też do lektury:
.O cmentarzu na Powązkach
.O Jacku Maince