1 marca – narodowy dzień pamięci

Pierwszy dzień marca, dawniej dzień jak co dzień. Z roku na rok coraz wyraźniej przebija się do świadomości Polaków. Najczęściej ponury, zimny i deszczowy, wietrzny i pochmurny. Dla mnie niezależnie od pogody jest to dzień szczególny. Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. W Warszawie już kolejny raz organizowany jest Bieg Tropem Wilczym. A ja jak zwykle zadumana pójdę tropem Mietka, kapitana. Mieczysława Sokołowskiego. To starszy brat mego dziadka Zygmunta Sokołowskiego, czyli mój stryjeczny dziadek. Jego historia, przez to że rodzinna i bliska, jest dla mnie najbardziej dramatyczna i poruszająca.

Mietek w Lwowskim Korpusie Kadetów

Mietek już jako młody chłopak jeszcze w czasach, gdy rodzina ojczystego dziadka żyła w Nieżynie na Ukrainie działał w harcerstwie pomagając innym Polakom i utrwalając polskość. Gdy Polska odzyskała niepodległość rodzina Sokołowskich wracała do Polski na raty. Mój pradziadek wraz z najmłodszymi dziećmi dopiero w 1924 roku.

Wtedy Mieczysław rozpoczął naukę w I Korpusie Kadetów we Lwowie, gdzie też zdał maturę 1929r.







Swój los związał z wojskiem polskim, najpierw uzyskując odpowiednie wykształcenie, kończąc Szkołę Artylerii w Toruniu a następnie rozpoczynając służbę w 1 Dywizjonie Artylerii Konnej im. Bema w Warszawie. Stacjonował przy ul. 29 Listopada, tam mieścił się sąsiadujący z Łazienkami Królewskimi  1 DAK. Uwielbiał konie i był świetnym jeźdźcem, zdobywał liczne trofea na parkurze.

Ślub w warszawskim kościele przy ul. Szwoleżerów.

W 1938r. ożenił się z Jolantą z Popławskich, ale nie doczekali się potomstwa. I tak ja jestem wnuczka zastępczą.



We wrześniu 1939r.  w stopniu porucznika dowodził u gen. Andersa 3 baterią 1 DAK. Po 17 września żołnierze wzięci zostali w dwa ognie – przez Niemców i Rosjan. W końcu dostał się do niemieckiej niewoli, skąd udało mu się podstępem wyswobodzić. 

Już pod koniec 1939r. rozpoczął działalność w strukturach podziemnej armii polskiej. 1 sierpnia 1944 roku, w pierwszym dniu Powstania Warszawskiego, poprowadził straceńczy atak na koszary wojskowe przy ul. Podchorążych  – przed wojną należące do 1 DAK, a w czasie okupacji zajmowane oczywiście przez Niemców.  Akcja zakończyła się niepowodzeniem, bardzo wielu powstańców zginęło na miejscu, albo było bardzo ciężko rannych. Ostatecznie wraz z niedobitkami swoich żołnierzy znalazł się w lasach chojnowskich i przez zwierzchnika powstania został wyznaczony na dowódcę przyjmowania zrzutów w tym rejonie. 

Po upadku powstania, w styczniu 1945 został wcielony do II Armii Wojska Polskiego. Nie przyznał się do przynależności do AK. Był żołnierzem i chyba najbardziej pragnął wypędzenia Niemców z Polski. Idąc na Berlin został ranny pod Dreznem. To opóźniło jego powrót do Polski, ale to, co zastał po powrocie nie mogło mu się podobać. Pozostając jednocześnie w strukturach WP wstąpił do organizacji Wolność  i Niezawisłość (WiN). Z posiadanych przez mnie informacji wynika, że zajmował się m.in. przekazywaniem do działających na zachodzie polskich organizacji wojskowych informacji dotyczących rozwoju sytuacji w Polsce. Z dokumentacji znajdującej się w IPN wynika ponadto, że środki finansowe jakie otrzymywał z zagranicy przekazywał dla wdów i sierot po swoich poległych w powstaniu żołnierzach z tzw. Grupy Bema. Kapitan Mieczysław Sokołowski został aresztowany w marcu 1946r. i osadzony w Głównym Zarządzie Informacji na ul. Oczki 1 w Warszawie. Tam był brutalnie przesłuchiwany. W tym śledztwie, wg. materiałów IPN brał również udziała słynny Józef Różański (czyli Józef Goldberg tu więcej o nim). Oskarżono go o szpiegostwo i przygotowania do zamachu zbrojnego. Został skazany 28 października 1946r. na karę śmierci, pozbawienie praw publicznych i obywatelskich oraz przepadek mienia na zawsze.

Mojego stryjecznego dziadka  Mieczysława Sokołowskiego rozstrzelano w GZI 30 listopada 1946r. o godzinie 18.30 wraz z towarzyszem broni (starszym ogniomistrzem zawodowym) Józefem Czerniawskim, bez obecności księdza. Miejsce pogrzebania zwłok pozostaje nieznane.

Protokół z wykonania wyroku śmierci

Postanowieniem z 22.06.1995r. Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie stwierdzono nieważność wyroku z 28.10.1946r., co jest równoważne z uniewinnieniem i całkowitą rehabilitacją skazanego. Tabliczka poświęcona kpt. Mieczysławowi Sokołowskiemu znajduje się na tzw. Łączce na Cmentarzu Powązki Wojskowe.   (już zlikwidowana wraz z murem - dopisek z 2018r.)

Żona Mieczysława Jolanta nie pogodziła się ze stratą swego ukochanego męża, miała kłopoty psychiczne i podupadła na zdrowiu. Zmarła tragicznie pod koniec lat 50-tych. 

Pamięć o Niezłomnym Mietku ma miejsce w moim sercu i tam trwa. 

Część Jego pamięci.

Poniższe zdjęcia pokazują obchodu ubiegłoroczne. Zdjęcia wykonała p. Monika Beyer.

Te zdjęcia są właśnie z ul. Oczki.

To już więzienie na ul. Rakowieckiej w Warszawie