Sposób na jesienne smutki

... czyli jak zmieniając myślenie poprawić sobie nastrój.

Kiedy wstaję rano do pracy a za oknem przyłapuję noc, dopada mnie jesienny smutek. Brakuje mi tej radości pojawiającej się nie wiadomo skąd, tej z kolekcji wiosenno-letniej. I co? Buźka w „ciup”, a może w podkówkę. Zaczynam być  niemrawa i łatwiej wpadam w zły humor. Ot, zwykłe jesienne obniżenie nastroju. Jesień i zima to czas dobrobytu dla mojego wewnętrznego pesymisty. 

Wybrałam się więc do warszawskiej poradni „Dialog” na wykład psychologa – p. Agnieszki Kamaszewskiej pt. „Jak zmieniając myślenie można wpłynąć na swój nastrój – co każdy powinien wiedzieć o typowych błędach w myśleniu”. To była fajna przypominajka z cyklu – daj sobie szansę.

Na podobny temat pisałam w notce Jakie? Takie!

A zatem, do rzeczy. Po pierwsze znowu uświadamiam sobie (ze zdziwieniem ???), że to nie FAKTY wywołują emocje, tylko, to co o nich myślimy.
Przykład: przewróciłam się i mogę albo się złościć, że jestem potłuczona z guzem na czole, albo cieszyć, że ocaliłam zęby.

A teraz kilka błędów w myśleniu, które psują nam nastrój:

1.Nadmierne uogólnianie – zaczynają się od słów nigdy, nikt, zawsze, wszyscy. Na podstawie jednego dowodu, wyciągamy wniosek ogólny. Koleżanka mnie pominęła w zaproszeniu, to ja na to „No, tak nikt mnie nie lubi”.

2.Pochopne wnioskowanie – raz się wydarzyło, a myślimy, że zawsze tak będzie.

3.Filtrowanie – tzw. myślenie tunelowe – inne fakty, czy ich kontekst nie dociera do świadomości. Ja to nazywam „jak koń w klapkach na oczy”.

4.Wnioskowanie na podstawie emocji – (moje ulubione :( ) – skoro się boję, to znaczy, że jest się czego bać. A przecież strachy są często irracjonalne.

5.Przepowiadanie przyszłości – „Na sto procent ten lekarz nie przyjmie poza kolejnością”. Zamykamy się na nowe możliwości, nie wierzymy w nie.

6.Katastrofizacja – „Nie wracaj po nocy, bo cię napadną.”

7.Myślenie czarno-białe – kto nie jest ze mną jest przeciwko mnie. Albo teraz albo nigdy.

8.Fałszywa konieczność – zaczyna się do słów: trzeba, należy, muszę, powinnam, wypada. Czy rzeczywiście muszę, czy tylko tak mi się wydaje? A gdyby tak włożyć tu słowo „chcę”?

9.Personalizacja – np. porównywanie się do innych (nic nie wnosi, a nasza samoocena spada), albo obarczanie odpowiedzialnością za własne emocje innych osób: „Powiedział to w taki sposób, że się wściekłam”.

10.Wyolbrzymianie i bagatelizowanie – „To po prostu koszmar”. „Zdobyłam tę nagrodę przez przypadek.”

11.Czytanie w myślach – Wydaje się nam, że skoro jesteśmy podobni do siebie (ludzie krzyczą, gdy ich boli, śmieją się, wściekają), to myślimy i zachowujemy się tak samo. Ja często przypisuję sobie wiedzę o tym, co NA PEWNO zrobi mój mąż, albo co myślą inni ludzie (zwłaszcza o mnie).

Posługiwanie się taki schematami myślowymi czyni nasze myślenie i postrzeganie świata sztywnym, a nawet irracjonalnym. Przecież mój dorosły syn wielokrotnie wracał do domu późno i nic się złego nie wydarzyło. Niepotrzebnie się martwię, że coś niedobrego może go spotkać właśnie wtedy.

Na koniec wykładu były rady co robić, kiedy nasze myślenie wywołuje trudne emocje:
– przyjrzeć się, czy w myśleniu są błędy (te powyżej wymienione);
– zastanowić, czy to myślenie jest realistyczne;
– poszukać potwierdzeń i zaprzeczeń danej interpretacji;
– stworzyć myśl alternatywną do tej negatywnej, a jeśli to jest zbyt „sztuczne” to przynajmniej neutralną;
– przetestować nową alternatywną, mniej sztywną myśl.

A poza tym, aby jesienią czuć się lepiej warto zadbać o siebie. Korzystać z każdej okazji spędzenia czasu na powietrzu, jeśli dopisuje pogoda – nie marnować słonecznych chwil. Zażywać umiarkowanego ruchu. Wysypiać się. Jeść w urozmaicony sposób. Podtrzymywać kontakty towarzyskie z miłymi i życzliwymi nam osobami. Nie brać wszystkiego na własne barki. Przyjrzeć się temu co „muszę”. Robić sobie przyjemności – znaleźć czas na to co lubimy.

Dodam od siebie – częściej przytulać się do tych, których kochamy i  głaskać psa :)